+48 55 242 92 43 refermis@werbisci.pl

8 sierpnia w Muzeum Misyjno-Etnograficznym Księży Werbistów w Pieniężnie udostępniono zwiedzającym nową wystawę czasową zatytułowaną „Jan Dzierżon”. Wystawa pochodzi ze zbiorów Muzeum w Kluczborku.

Celem wystawy jest ukazanie postaci Jana Dzierżona, niezwykłego księdza-naukowca, pochodzącego z Łowkowic koło Kluczborka, ze szczególnym podkreśleniem jego działalności w dziedzinie pszczelarstwa.

Jan Dzierżon urodził się 16 stycznia 1811 roku, w polskiej rodzinie w Łowkowicach, jako syn rolników – Szymona i Marii z domu Jantos. Od najmłodszych lat wpojono mu zamiłowanie do pracy, obserwacji i refleksji.

Umiłowanie pszczół i przyrody niewątpliwie wpłynęło na wybór życiowej drogi Jana Dzierżona, który świadomie wybrał stan duchowny umożliwiający pogodzenie go z pasją. Po latach nauki w szkole elementarnej i gimnazjum, w 1830 roku rozpoczął studia na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Wrocławskiego. Po ukończeniu studiów i trwającym kilka miesięcy okresie tzw. alumnatu, 15 marca 1834 roku otrzymał święcenia kapłańskie.

Jednym z najważniejszych dokonań Jana Dzierżona było „uruchomienie” gniazda pszczelego, które umożliwiło wgląd w życie owadów, a przez to dokonanie wielu odkryć, które z wielkim zaangażowaniem propagował podczas zjazdów pszczelarskich i wystaw. W licznych listach przekonywał o słuszności swoich odkryć, polemizował z naukowymi przeciwnikami.

Prowadził bogatą działalność publicystyczną. Napisał ponad 300 artykułów drukowanych w branżowych czasopismach, a także wiele książek będących odzwierciedleniem naukowego dorobku słynnego pszczelarza, a jednocześnie praktycznymi wskazówkami racjonalnej hodowli pszczół, z której słynął.

Podsumował również próby innych pszczelarzy budując nowoczesne ule skrzynkowe o ruchomych plastrach, zwane od nazwiska konstruktora „dzierżonami”, które rozpowszechniły się w wielu krajach i zapoczątkowały nowy typ gospodarki pasiecznej. Swoją sławę przede wszystkim jednak zawdzięcza odkryciu i wyjaśnieniu zjawiska partenogenezy. Poprzez wnikliwe obserwacje odkrył, że matka pszczela składa dwa rodzaje jajeczek; z niezapłodnionych wylegają się trutnie, a z zapłodnionych robotnice i matki.

Teoria o dzieworództwie pszczół odkryta w 1835 roku, opublikowana 10 lat później, początkowo wywołała wielkie oburzenie w środowisku pszczelarzy i naukowców. Słynny pszczelarz przez lata dowodził słuszności swojego odkrycia, polemizując z jego przeciwnikami. W 1855 roku teoria została potwierdzona naukowo przez przyrodników, jednak dopiero w 1906 roku, pod koniec życia Jana Dzierżona, zyskała oficjalne uznanie na kongresie w Marburgu.

Ks. dr Jan Dzierżon był postacią sławną i uznaną w całym świecie pszczelarskim. Rządy różnych krajów nadawały mu wysokie odznaczenia państwowe, a związki pszczelarskie przyznawały medale i dyplomy honorowego członkostwa.

Podsumowaniem jego pracy, jako biologa, odkrywcy i reformatora, było otrzymanie w 1872 roku tytułu doktora honoris causa Wydziału Filozoficznego Uniwersytetu w Monachium, w 400 rocznicę jego powstania.

Wystawę w Muzeum w Pieniężnie będzie można oglądać do 15 października 2017roku. Komisarzem wystawy jest o. Wiesław Dudar SVD, a całość przygotowała s. Hanna Lellek SSpS. Wykorzystano również sprzęt pszczelarski z pobliskich pasiek: Elżbiety i Edwarda Kutrybów z Radziejewa oraz Bożeny i Krzysztofa Łapińskich z Wojnit.